Abdullah Önden

Türkiye'de e-ticaret konusunda en fazla belirsizlik barındıran konulardan birisi e-ticaret yazılımıdır. Son yıllarda iyice artan elektronik ticaret satışlarını gören işletmeler bu alana yatırım yapmak istiyorlar; haklılar da. Her yerde konuşulan, sloganlaştırılan "masrafsız" oluşu, halihazırdaki işletmenin proseslerini bozmadan bir ek gelir kapısı olabilme ihtimali, sadece bölgesel kalan, sesini yeterince duyuramayan kobilerin herkese ve her şekilde kendisini ifade etme olanağı sağlayabilmesi ve sayılabilecek daha nice sebepler e-ticaret'in neden bu denli yaygınlaştığının kanıtı.

Peki doğru bir yapılaşma var mı? Elbette hayır. İnsanlar çekirge gibiler internet konusunda. Bir duyum aldıklarında derhal oraya koşuyorlar ve ilginçtir oradan vazgeçmeleri de yine aynı hızda oluyor. Oysa ki bir mağaza açan şirketler birkaç yıl sabredebiliyorlar, danışmanlık alıyorlar, know-howlarına bakıyorlar, yatırım yapıyorlar, rakiplerini inceliyorlar ama yarışı bırakmak ya da inanmamışlık kapılarına hiç yönelmiyorlar.

Bu güne kadar ki deneyimlerimde gördüm ki, ne kadar büyük bir şirket olursa olsun internet bilinmiyor. Ciddi anlamda bir anlaşılmazlık, bu işlerden ürkme söz konusu. Aynı kredi kartının hayatımıza girdiği günlerdeki gibi, insanlar ve satıcılar güvensizdi. Satıcılar tahsilattan endişe ederken tüketici de nasıl oluyor da boş bir cüzdanla binlerce liralık alışveriş yapabileceklerini kavramaya çalışıyorlardı. Elbette mükemmel türk medyası bu gibi spekülatif konularda her zaman araştırmadan kamuoyunu bilgilendirdiği için insanlar deneyerek öğrendiler bu işleyişi, görüldü ki korkulacak bir şey yoktu.

Şimdi de internet, e-ticaret konularında da aynısını yaşıyoruz. Ne bürokratlar internet nedir biliyor, ne de gündemi belirleyen yerlerdeki insanlar. Hep bir ürkütme çabası var, "şuna dikkat, hesabınızı ele geçirebilirler". Oysa ki ucu bucağı olmayan müthiş bir vadi olan internet ve e-ticaret alanı herkese kazanç sağlıyor; tüketici daha uygun fiyata daha detaylı bilgi ile ürününe kavuşurken satıcı da alternatif kara koşuyor.

Yazılımlar Yanlış

Belli başlı kurumsal projeler hariç tüm internet girişimleri hazır paketler tarafından temin ediliyor. Türkiye'de şu an bilginet'in hemenal paketi ve idesaoft'un eticaret.com ayakları bu alanda piyasayı süpürmekteler. Oysa ki mesele sirkelemekte! Yazılım e-ticaret'in her şeyi. Eğer siz gerçekten bir gelir elde etmek istiyorsanız cüzdanınızı açacaksınız, bundan kaçış yok. Size özel, sizi anlayan, sizin geleceğinizi dert eden ve sizinle ciddi anlamda yürümek isteyen bir yazılıma sahip olmak demek sınırları kaldırmak demektir. Bu anlamda ben temelde iki paketi uygun görüyorum.

1- Hazır Sistem Aboneleri: Ben öylesine bir site açıp, çok büyük cirolar yapmayıp bu işi öğrenmek ve en azından bir e-ticaret deneyimi kazanmak istiyorum diyenler.

2- Premium Aboneler: Beni uçurun, ben bu işi önemsiyorum ve bu işe yatırım yapacağım.

Evet temelde mesele bu iki kulvar arasında. Teknolojik ücretlendirmeler gerçekten gülünç, bakıyorum herkes dolar ile ücretlendirme yapıyor. Anlam veremiyorum buna, yazılım üreten ekip en büyük maliyet kalemidir ve bu maaşlar bildiğim kadarı ile TL üzerinden ödenmekte. Bunun dışında çoğu hosting provider hizmet kalemlerini TL üzerinden vermektedir. Nedir bu $ üzerinden ücretlendirme bilmiyorum. Yazılım geliştirme programlarının bir paket ücreti dolara çevirmesinin pek mümkün olmaması kanaatindeyim.

Konumuzdan uzaklaşmayalım. Google'a e-ticaret yazdığınızda onlarca site göreceksiniz, her biri size türlü vaatlerle geliyorlar; diyorlar ki 200 TL'ye e-ticaret siteniz anında hazır? Peki sizce bu mantıklı mı? Evet size bir yazılım sunuluyor fakat bu yazılım sizi doğru lanse edebiliyor mu? Size bir satış analizi yapılıyor mu? Sizin bir sene sonra nereye geleceğinizin danışmanlığı veriliyor mu? Ekip bilgisayar mühendislerinden mi oluşuyor? Endüstri mühendisleri sizinle analiz toplantısı yapıyor mu? Kısacası size ne vaadediyorlar?

Fabrikod olarak bizler deneyimlerimizi harmanlayıp bu iki hususta hizmet vermeye ve Türkiye'deki e-ticaret karmaşasını çözmeyi hedefimize yerleştirmiş durumdayız. Bu anlamda verimli ve karlı e-ticaret siteleri üreteceğiz. Umuyorum ki güzel günler bizi bekliyor.