Yok hayır, ne deterjan ne de bir futbol kulübünden bahsedeceğim.

Esasında şu günlerde internet programlama ile uğraşmayanlar dahi bu yepyeni uygulama dilini bilir oldu. Bilmeseler bile bu şirin dilin getirdiği yenilikler muhakkak dikkatlerini çekmiştir.

Ajax aslında yeni bir dil değil. Sadece varolan bir şeyin güzelce isimlendirilmişi. Açılımı; Asynchronous JavaScript and XML yani kulağa hiç de yabancı gelmeyen öğelerden oluştuğunu görüyoruzdur sanırım. Ajax’ın temel mantığı XML tabanlı HTML Requestlerin kontrolünü sağlamak. Elbette bu daha önceden de vardı fakat Ajax bize pek çok yenilik, kolaylık ve pratiklik sağladı. Bir kere XMLHttpRequest ismini AJAX ismine çevirdi

Ajax’ı kısaca tanımlayacak olursak; interaktif web yazılımları için geliştirilmiş, sunucu ile az miktarda konuşup verileri sayfayı yenilemeden, sadece belirlenen bir alanı yenileyerek güncelleyen bir dildir diyebiliriz. Elbette bu çok dar bir tanım. Fakat şimdilik bu kadarı kafamızda otursa kafi.

Peki nasıl yapıyor bunları?

– Mantığı çok karışık değil. Öncelikle bahsettiğimiz veritabanı vs. yerlerden verileri alırken XML dilini kullanıyor. Bu da çoğu zaman Türk kullanıcılarının canını sıkabiliyor, zira Türkçe karakterler bazı uygulamalarda problem yaratabiliyor.

– CSS seviyor, çünkü DIV denen bölmelerin içinde varlığını çok raht gösteriyor. Class yapısını seviyor.

– Java Script ile kütüphanelerini kullanarak basit bir HTML sayfasından bunları hızlıca kullanabilmemizi sağlıyor.

– XMLHttpRequest ögesi gerektiriyor. Baştada belirttiğim gibi bu uygulamanın esası Request üzerine kurulu. Bunun için halihazırda pek çok Ajax Framework geliştirilmiş durumda.
Şimdi de güzel Ajax uygulamaları linklerini vererek sizleri bu güzel dile iyice davet ediyorum.

En güncel ve şahane kaynak:

http://www.ajaxrain.com

* Ajax Frameworkleri

Jquery : http://jquery.com/ ve User Interface: http://ui.jquery.com/ (canavar)

Bence en sağlamı bu. http://docs.jquery.com/Plugins adresinden bununla yapılmış pluginleri inceleyebilirsiniz

Moo : http://mootools.net/

script.aculo.us: http://script.aculo.us/

* Animasyon Kütüphaneleri

Çoğul kullandım ama pek fazla yok bunlardan. Benim bildiğim, hayran kaldığım şu var.

http://berniecode.com/writing/animator.html

* En popüler uygulamalar

1- Light box

http://www.lokeshdhakar.com/projects/lightbox2/

(Bonus: Light box Gone Wild: http://particletree.com/features/lightbox-gone-wild/ – Grey Box: http://orangoo.com/labs/GreyBox/ )

2- Live Validation

http://www.livevalidation.com/

3- Image Cropper

http://www.defusion.org.uk/demos/060519/cropper.php

4- mxGraph

http://www.mxgraph.com/demo.html

5- Sliding Tabs

http://extjs.com/deploy/ext-2.0-alpha1/examples/tabs/tabs-adv.html

6- Drag and Drop Portal

http://blog.xilinus.com/prototype-portal/test/index.html

7- Fisheye

http://positionabsolute.net/blog/2007/08/prototype-fisheye.php

8- Gridview

http://extjs.com/deploy/ext-2.0-alpha1/examples/grid/grouping.html

http://dotnetslackers.com/projects/AjaxDataControls/GridView/ComplexEditing.aspx (.net)

Umarım işinizi görecek bir döküman olmuştur.